اقبال لاهوری

از نویسندگان مذهبی و یا غیر مذهبی اهل سنت هم که بگذریم ، چهره زنده یاد علامه اقبال لاهوری در میان شاعران اهل سنت که به ستایش از امام حسین (ع) و نهضت عاشورا پرداخته ، بیشتر از همه می درخشد و این اثر بخشی بسیار شدید و عمیق ،نهضت عاشورا را در تفکر نوی سیاسی اهل سنت و هنر و ادبیات آنان نشان می دهد.

گابریل دانکیری

دانکیری در کتاب «شهسوار اسلام » به علاقه ایرانی ها به امام حسین اشاره نمود وبی اعتنایی امام به نصیحت فرزدق را ذکر می کند که فرزدق به امام گفت : «اندکی تأمل کنید تا کنون قلب های مسلمین با شماست ولی شمشیر آن ها با پسر معاویه است . امام حسین (ع) به نصیحت او اعتنا نکرد».

 

نیکلسون ، گابریبی ، گیبون

نیکلسون می گوید: «بنی امیه طغیان گر بودند و قوانین اسلامی را نادیده انگاشتند.مسلمین را خوار نمودند وصاحبان اصلی حکومت راکشتند. بنابراین ، تاریخ از روی انصاف حکم می کند که خون حسین (ع) به گردن بنی امیه است .»
نیکلسون در جایی دیگر حادثه کربلا را موجب اتحاد می داند و تأثیر آن را در ایران ذکر می کند.
«حادثه کربلا مایه پشیمانی و تأسف امویان شد زیرا این واقعه شیعیان را متحدکرد و برای انتقام حسین هم صدا شدند و صدای آن ها در همه جا و مخصوصاً نزد ایرانیان که می خواستند از نفوذ عرب آزاد شوند، انعکاس یافت .»

 

ژنرال سرپرسی سایکس

اوضاع کوفه را در زمانی که حضرت امام حسین عازم کوفه بود و مسافری از کوفه به مکه می رفت ، به امام گفت : دل های مردم کوفه با تو هستند اما شمشیرهای آن ها برخلاف تو.
سرپرسی به مذاکرات طولانی حسین (ع) با عمر بن سعد توجه نموده و نتیجه آن را چنان اعلام می کند که امام حسین حاضر به تسلیم نشد و شجاعت بی نظیر بوجود آورد.
«یاران حسینی حاضر شدند که برای دفاع از خود تا آخرین دقیقه حیات با دشمن جنگ کنند. در حقیقت شجاعت و دلاوری که این عده قلیل از خود نشان دادند، به درجه ای بوده که در تمام این قرون متمادی هر کس آن را شنید، بی اختیار زبان به تحسین و آفرین گشود».
صاحب اخبار الطوال کسی را که اوضاع کوفه را به امام حسین توضیح داد و گفته است که آنان دل هایشان با تو و شمشیرهایشان بر ضد تو بود. همانا همام بن غالب معروف به فرزدق ثبت کرده است که در منطقه «صفاح » با امام دیدار کرد.

ماربین آلمانی

ماربین حضرت حسین (ع) را شخصیت سیاسی ، مذهبی استثنائی در چهارده قرن اخیر دانسته ، و علت جاودانگی قیام حسین را مبارزه با ظلم و ستم و جور بنی امیه ، که غاصب حکومت بودند، ذکر کرده است . ماربین با تجزیه و تحلیل قیام عاشورا، ریشه نهضت های عظیم اسلامی را تا امروز در شهادت امام حسین و یاران با وفای او دانسته است که تن به بیعت با یزید را نه تنها نپذیرفتند که زندگی در حکومت یزید را ذلت و خواری می دانستند و از این رو برای رسیدن به مقصود عالی شان ، خود گذشتگی و شهادت را انتخاب کردند.

مهاتما گاندی

گاندی معمارِ استقلال هند و رهبر ملی مردم این کشور، برای آزادی هندوستان ازسلطه انگلیس ، هسته مرکزی قوی یک تشکیلات سیاسی را پایه ریزی نمود و حزب کنگره را رهبری نمود و با تمرد از قوانین ، عدم تقبل پست های دولتی ، عدم همکاری با مأموران انگلیسی و تحریم اجناس بریتانیایی ، یعنی با اصل «مقاومت منفی » باسلطه انگلیس مبارزه نمود و روح آزادی و بازگشت به هویت و سنت های اصیل هندی را احیاء کرد. در آخرین بار که دولت انگلیس در سال 1942 میلادی او را بازداشت کرده گاندی هنگام توقیف ، فریاد «یا مرگ یا استقلال » را سر داد.

رابرت ویر

رابرت ویر با شش محقق دیگر کتاب جهان مذهبی را در دو جلد نگاشته اند. در این کتاب شهادت امام حسین (ع) حادثه غم انگیز صدر اسلام آمده است و علت آن را عدم پذیرفتن یزید به عنوان رهبر جهان اسلام از طرف امام حسین (ع) ثبت کرده اند.عدم بیعت امام حسین با یزید موجب شد که یزید برای خاموش نمودن هر نوع اعتراض و مخالفتی نیروهای خویش را اعزام نماید که نتایج زیر حاصل شد:
1ـ امام حسین و کلیه اعضای خانواده و تنی از یارانش در محلی به نام کربلا در عراق قتل عام شدند؛
2ـ جامعه اسلامی با شوک مواجه شد؛
3ـ مخالفت با بنی امیه تشدید شد؛
4ـ پس از شهادت امام حسین (ع) حمایت از ائمه (ع) تشدید شد.

امروز را به خون شهیدان نوشته اند                         روز حسین ، کشته تیغ ستمگر است
روز علی سرآمد و روز حسین گشت             روز پسر چو روز پدر حیرت آور است
این نیست کربلا که بلا خیز شد چنین          این صحنه قیامت و صحرای محشر است

واشنگتن ـ ایرونیک

این مورخ آمریکایی ، معتقد است که امام حسین مسئول بود. او پیشوایی امت اسلام را به عهده داشت و امام جامعه خویش بود . از این رو فشارها و ناراحتی ها را تحمل نمود تا دین اسلام را از چنگال بنی امیه نجات دهد.