دفتر آیت الله العظمی سیستانی

سؤال :پهن کردن سفره هفت سین در ایام ماه محرم چه حکمى دارد؟ جواب :کارهائى که نوعا بى مبالاتى به مصائب اهل بیت(ع) شمرده شود باید ترک شود.

سؤال : نظر شریف را درخصوص دست زدن در مراسم مذهبى که به مناسبت تولد اهلبیت (ع) برگزار مى گردد اعلام فرمائید. جواب : کف زدن مانعى ندارد ولى مناسب است که در مجالس ائمه (ع) به جاى صلوات و ذکر قرار نگیرد.

سؤال :سینه زنى با زنجیر که در هند و پاکستان معمول است از نظر شرعى چه حکم دارد؟ جواب :بهتر است به نحو معمول و متعارف عزادارى کنند.

سؤال :در بعضى از مجالس عزادارى امام حسین (ع) بعضى از افراد پیراهن هاى خود را درمىآورند آیا اشکال دارد و به طورى که افراد نزدیک آنها از بوى عرق در اذیت هستند آیا این پیراهن درآوردن اشکال ندارد؟ جواب :مانعى ندارد.

سؤال : نظر آقا در مورد فعل سینه زدن و عریان شدن چیست ? جواب :مانعى ندارد.

سؤال : مىخواستم بدانم که اگر انسانى فقط در مراسم عزادارى و یا بوسیله نوارهاى عزادارى گریه اش بگیرد بگیرد اینکه در خلوت و تنهایى خودش نمىتواند گریه کند نشانه کم بودن درجه اخلاص وى است؟ لطفاً توضیح بفرمایید. جواب : خیر چه بسا انسان در جمع و از مستقیم شنیدن واقعه بهتر آن را ترسیم مىکند و این موجب تأثر بیشتر مىگردد.

سؤال :آیا زنجیر زنى و سینه زنى و شبیه ذوالجناح و علم و آلات لهو استعمال کردن که توأم با غناست و مؤمنین را به گریه وا مى دارند حکمش چیست ؟ جواب :خواندن اشعار و مراثى اگر بنحو غنا باشد بنابر احتیاط جائز نیست .

سؤال :استفاده از طبل و سنج در دسته جات سینه زنى سید الشهداء (ع) آیا جائز است ؟ جواب :مانعى ندارد .

سؤال :آیا جائز است در مراسم عزادارى امام حسین (ع) به بدن جراحت وارد کرد؟ جواب :مانعى ندارد.

سؤال :آیا سینه زن در مراسم عزادارى ائمه اطهار علیهم السلام در شرع مقدس توصیه شده است؟ و آنرا به عنوان یک امر مستحبى میشناسد؟ جواب :سینه زدن از مصادیق جزع است که بر ائمه علیهم السلام، مستحب است.

سؤال :امروزه مشاهده مى شود که در مجالس سینه زنى بعضى از مردم لباسهاى خویش را بیرون آورده و به صورت لخت سینه مى زنند. آیا چنین عملى منافى شان ائمه علیهم السلام نمیباشد؟ و آیا اصلا چنین عملى جایز است؟ جواب :اشکال ندارد.

سؤال :حکم سینه زدن در مصیبت افراد غیر معصومین چگونه است؟ جواب :مى توانند در مصیبت دیگران براى عزاداران سید الشهداء علیه السلام سینه زنى کنند.

سؤال :لخت شدن در مراسم سینه زنی چه حکمی دارد؟ جواب :اشکال ندارد

دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

سوال : به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟ با تشکر جواب : در عزاداری سیدالشهداء(ع) که از افضل قربات محسوب می شود باید از انجام اعمالی که موجب وهن مذهب و یا آسیب به بدن می شود اجتناب کرد.

سوال : لخت شدن در مجالس سینه زنی اشکالی دارد؟ جواب : در صورتی که زنان حضور داشته باشند این کار حرام است و اگر زنان هم نباشند اشکال دارد .

سوال : بردن الفاظی چون « ما همه سگ حسینیم » در مجالس عزاداری امام حسین (ع) اشکالی دارد؟ جواب : عزاداری خامس آل عبا از مهمترین شعائر دینی است ولی باید از سخنان و اشعاری که متناسب با عزاداران اهل البیت نیست جداً خودداری شود زیرا حضرت سیدالشهدا از این گونه امور بیزار است.

سوال : در پایان بعضی ها بعد از مجالس تولد ائمه اطهار(ع) ، به سینه زنی برای امام حسین (ع) می پردازند . نظر شما در این باره چیست و آیا این کار درستی هست ؟ جواب : خوب است در مجالس عزا به عزاداری و در مجالس تولد آن بزرگواران به جشن و شادی پرداخته شود

دفتر آیت الله العظمی صانعی

سوال : گفتن بعضى از کلمات توسط مداحان مانند (من سگ حسینم, من دیوانه حسینم و......) از لحاظ شرعى اشکال دارد؟ جواب : از انجام اعمال و به کار بردن الفاظى که موجب وهن و عزادارى و توهین به مقام والاى ائمّه (علیهم السلام) مى باشد, باید پرهیز نمود و عزادارى ها بهتر است به همان شیوه عزادارى سنتى و روضه خوانى انجام شود.

سوال : هروله کردن (بالا و پایین پریدن و ذکر معصومین را گفتن) در مراسم عزادارى از لحاظ شرعى اشکال دارد یا خیر؟ جواب : از انجام اعمال و به کار بردن الفاظى که موجب وهن و عزادارى و توهین به مقام والاى ائمّه (علیهم السلام) مى باشد, باید پرهیز نمود و عزادارى ها بهتر است به همان شیوه عزادارى سنتى و روضه خوانى انجام شود

سوال : آیا قرار دادن صداى بلندگو در حالت تکرار به طورى که نام مقدس اباعبدالله الحسین به صورت تلفظ سریع و نا صحیح, استماع شود جایز است؟ جواب : راجع به عزادارى سیدالشهداء حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و هر نحو عزادارى که افراط و هتک مقام شهادت و امامت نزد شیعه در او نباشد و در مسیر پیدایش راه پیروى از آن وجود مقدس باشد جایز است و حسب فرموده امام امت (سلام الله علیه) عزادارى سنتى مانعى ندارد و نباید راه هاى جدیدى که منشأ حرف و حدیث است انتخاب نمود.

سوال : عمل عزادارنى که خود را در مقابل مزار مقدس ائمه به خاک مى اندازند و سینه و صورت خود را به خاک مى مالند و خراشیده مى کنند و خون جارى مى شود و با همان حال به داخل حرم وارد مى شوند چه صورت دارد؟ جواب : راجع به عزادارى سیدالشهداء حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و هر نحو عزادارى که افراط و هتک مقام شهادت و امامت نزد شیعه در او نباشد و در مسیر پیدایش راه پیروى از آن وجود مقدس باشد جایز است و حسب فرموده امام امت (سلام الله علیه) عزادارى سنتى مانعى ندارد و نباید راه هاى جدیدى که منشأ حرف و حدیث است انتخاب نمود.

سوال : آیا استفاده از سنج و دهل و شیپور در مراسم عزادارى ائمه اطهار جایز است؟ جواب : نباید از چنین سنت هایى جلوگیرى نمود و نمى توان گفت این گونه اعمال که در عزادارى ها به عنوان وسیله بکاء و شور دادن به عزادارى ها استفاده مى شود حرام است.

سوال : آیا زنجیر زدن به پشت، سیلى زدن به صورت و یا سینه زدن که منجر به زخم شدن و خراشیدن و ..... مى شود و براى عزادارى امام حسین (ع) است جایز است؟ جواب : جایز مى باشد و مشمول اطلاقات و عمومات ابکاء و بکاء و تعظیم شعائر مى باشد و آن چه در عزادارى و غیر آن حرام است جنایت بر بدن است نه امثال امور که ضرردار بودنش معلوم نیست بلکه نزد اهلش ضرر محسوب نشده چه رسد به جنایت بر نفس, به علاوه که ظاهراً حب و علاقه و عشق به اباعبدالله الحسین (ع) اختیار از دست افراد عزادار گرفته و مأجور مى باشند

سوال : نظر حضرت عالى پیرامون تعزیه (شبیه خوانی) چیست ؟ جواب : راجع به عزادارى سید الشهداء حضرت ابا عبدالله (ع) و هر نحو عزادارى که افراط و هتک مقام شهادت و امامت در او نباشد و در مسیر پیدایش راه پیروى از آن وجود مقدس باشد جایز است و حسب فرموده امام امّت «قدس سره» عزادارى سنتى مانعى ندارد .

اسوال : گر قمه زنى و زنجیر زنى اشکال ندارد ولى والدین شخص در مورد قمه زنى نارضایتى کنند آیا عدم رضایت آن ها باعث اشکال داشتن چنین عزادارى مى شود؟ آیا این حکم موقعى که انسان، متأهل و جدا از پدر و مادر زندگى مى کند هم صدق مى کند؟ جواب : اطاعت از پدر و مادر، یک امر اخلاقى است و آن چه که موجب اذیت و آزار آن ها است باید ترک شود, بناء علیه، عدم رضایت آن ها نسبت به عزادارى حضرت اباعبدالله الحسین (ع) نمى تواند سبب حرمت آن گردد, آرى اگر عدم رضایت آن ها به خاطر احتمال خطر و ضرر است اطاعتشان واجب و ترکش حرام است

سوال : سینه زدن با تیغ و یا زنجیر زدن با زنجیرى که داراى تیغ است و منجر به زخمى شدن بدن و جارى شدن خون مى شود، اگر چه خطر جانى هم نداشته باشد، چه حکمى دارد؟ جواب : برپایى مجالس و اقامه عزادارى خامس آل عبا(علیهم السلام) از قبیل روضه خوانى و وعظ و سینه زنى و عزادارى سنّتى از افضل اعمال است و موجب اجر و مزد اخروى فراوان است، لیکن باید توجه داشت که دشمن، همه اعمال ما را مستقیماً با مقارن قرار دادن با اعمال دیگران، مورد حمله قرار مى دهد و غرضش حمله به مذهب یا اسلام است و با عقبگرد ما از مواضع عملـى اسلامى، ما را رها نکرده، بلکه حمله را زیادتر و زیادتر نموده تا آنکه ما را از همه اعمال و فرایض و شعایر و تبلیغاتمان باز دارد. به حول و قوّه الهى و بـا بیدارى امثال شما مسلمانـان و بهانـه به دسـت دشمن نـدادن و حفـظ عزّت و عظمت اسلامى هر روز بر شکست آنان اضافه خواهد شد و تبلیغات آنها به جایى نخواهد رسید، که: «الاسلام یعلو و لایعلى علیه شیء».

سوال : آیا قمه زدن جایزاست یا خیر؟ جواب : به نظر اینجانب جایز است و مشمول اطلاقات و عمومات ابکاء و بکاء و تعظیم شعائر مى باشد البته بشرط آنکه موجب اذیّت شدن و جنایت به بدن نباشد که معمولاً در قمه زنى چنین نبوده است

آیت الله العظمی سید محمد صادق روحانی

سؤال: آیا جایز است داستان عقد و ازدواج حضرت قاسم بن حسن در واقعه کربلا را نقل کنیم و آیا این جریان صحت دارد؟ جواب: بسمه تعالی؛ بسیار بعید است و بنده سند معتبری برای آن ندیدم

سؤال: استعمال طبل و شیپور مخصوصا در عزاداری سیدالشهداء (ع) چه صورت دارد؟ جواب: بسمه تعالی ؛ طبل ساده که از آلات لهو نباشد ؛ مانعی ندارد

سؤال: روز عاشورا برای اظهار همدردی با معصومین (ع) صورت خیمه گاه درست کردن و آتش زدن جایز است و اسراف محسوب نمی شود؟ جواب: بسمه تعالی ؛ نه تنها اسراف نیست ؛ بلکه عملی مستحسن است . البته رعایت شود تا موجب اهانت به خاندان رسالت نباشد

سؤال: آیا حدیثی که دلالت بر جواز استفاده از طبل و سنج و شیپور در عزای حضرت سیدالشهداء (ع) دارید؟ راهنمایی بفرمایید؟ جواب: بسمه تعالی ؛ روایات زیادی درباره عزاداری آن حضرت وارد شده است و از این امور نهی نشده است و مقتضای اطلاق روایات , جواز آنها است

سؤال: درهیئت های حسینی (ع) در اثر شور عزاداری گاهی به سرو صورت خود می زنند و بدن را مجروح می کنند آیا این مورد اشکالی دارد یا نه ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ بی اشکال است

سؤال: در دستجات عزاداری حسینی (ع) که به خیابان و بازار می ورند و باعث بسته شدن راه عبور می شوند آیا سد معبر حساب می شود ؟ البته کسانیکه از آن مسیر عبور می کنند اکثرا برای تماشای عزاداری می آیند . جواب: بسمه تعالی ؛ اینگونه سدّ معبر جایز و بی اشکال است .

سؤال: مرثیه خواندن خانم ها با بلندگو و سینه زنی در مجلس زنانه چه صورت دارد ؟ پختن جو پوست کنده به صورت سوپ اشکال دارد ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ مرثیه خوانی از عبادات بسیار با اهمیت است و باید حتی المقدور از امور غیر شرعیه دور باشد البته, خواندن خانم ها بدون شنیدن اجانب هیچ اشکالی ندارد .سینه زدن خانمها نیز در مجلس خانم ها هیچ اشکالی ندارد , پختن جو نیز اشکال ندارد .

سؤال: ذاکران و مداحان که بعضی روضه ها را با آهنگ های موسیقی یا قریب به آن می خوانند , وجه شرعی آن چیست  جواب: بسمه تعالی ؛ موسیقی مطلقا حرام است ولو در روضه خوانی باشد

سؤال: مزد گرفتن بابت مداحی اهلبیت و سخنرانی چه حکمی دارد ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ جایز است

سؤال: بعضی از مداحان اهل بیت از عبارت های ( من مستم , از همه خوشگلتری ) استفاده می کنند آیا این الفاظ اهانت به ساحت مقدس ائمه حساب می شود ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ مداحی شغل بسیار شریفی است و اجر جزیل درد و حیف است که این عمل با اهانت به مقام اهل بیت (ع) مبدل به خلاف شرع شود

سؤال: در عزاداری امام حسین (ع) به صورت لطلمه زدن و خود را مجروح کردن وقمه زدن , احیانا هلاک می شوند و استفاده از طبل چه صورت دارد ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ تمام آنچه ذکر کرده اید جایز و مستحسن است ؛ مگر کاری که موجب هلاکت شود

سؤال: آیا جایز است پارچه و دستمالهایی را که ایام محرم بر سر علم می بندند بفروش برسانند و در عزاداری و تعمیر حسینیه و یا مسجد مصرف نمایند؟ جواب: بسمه تعالی ؛ چنانچه وقف آن کار به خصوص نشده باشد ؛ اشکالی ندارد

سؤال: در ایام سوگواری ابا عبد الله الحسین (ع) نماز مقدم است یا عزاداری ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ نماز مقدم است

سؤال: اگر قمه زدن باعث وهن مذهب شبعه شود آیا در این صورت قمه زدن جایز است؟ جواب: بسمه تعالی ؛ اصلا موجب وهن نمی شود ؛ بلکه عکس آن مشهود است

سؤال: دلیل سینه زدن برای ائمه علیهم السلام چه می باشد ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ تعظیم شعائر مذهبی

سؤال: آیا سینه و زنجیر زدن در عزاداری که منجر به کبودی و حتی جاری شدن خون می شود جایز است ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ بلی جایز است

سؤال: آیا سینه زدن و زنجیر زدن ریایی جایز است ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ همانند نماز ریایی است

سؤال: در عزاداری حضرت سید الشهداء هرگونه عزاداری از قبیل زدن قمه و طبل و سنج چه حکمی دارد ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ جایز است

سؤال: آیا بهتر است به جای شبیه خوانی , روضه خوانی بر پا کنند؛ روضه خوانی مگر همان تعزیه و شبیه خوانی روی منبر نمی باشد ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ تمامش خوب است

سؤال: آیا تعزیه و شبیه خوانی در مراسم عزاداری جایز است ؟ جواب: بسمه تعالی ؛ بلی جایز است

آیت الله العظمی فاضل لنکرانی

سؤال ـ دلیل سینه زدن براى معصومین(علیهم السلام) چه مى باشد؟ جواب ـ سینه زنى یکى از مظاهر مهم عزادارى و ابراز تنفر از ظلم ستمگران است و نه تنها اشتباه نیست بلکه در تداوم هدف آن بزرگواران نقش مهمى دارد.

سؤال ـ آیا سینه و زنجیر زدن در عزادارى که منجر به کبود و حتى جارى شدن خون مى شود جایز است؟ جواب ـ جایز بلکه راجح است مشروط بر آنکه موجب ضرر مهم و اضرار بر نفس نباشد.

سؤال ـ برهنه شدن مردان در حال سینه زدن و زنجیر زدن در منظر زنان چگونه است؟ جواب ـ بر زنان لازم است از نظر خوددارى کنند. البته بر مردانى که مى دانند زنان به بدن آنها نگاه مى کنند جایز نیست لخت شوند.

سؤال ـ آیا سینه زدن و زنجیر زدن ریایى جایز است؟ جواب ـ ان شاءالله از ریا خوددارى کنند.

سؤال ـ در عزادارى ها مشاهده مى شود عده اى به صورت نیمه عریان در مقابل افراد نامحرم اقدام به خودزنى هاى افراطى مى کنند،آیا این عمل جایز است؟ جواب ـ سنت سینه زنى که طبق متعارف و به طور معمول انجام مى گرفته شایسته هیچ گونه مخالفت با آن نیست. ولى در مورد مذکور بر زنان لازم است از نظر کردن خوددارى کنند.

سؤال ـ هروله (بالا و پایین پریدن) در مجالس عزادارى اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام چه حکمى دارد؟ جواب ـ هروله در اسلام فقط در قسمتى از سعى بین صفا و مروه براى مردان و هنگام گذر از وادى محسّر بعد از وقوف در مشعر الحرام به عنوان یک عمل مستحب وارد شده است و در غیر این دو مورد به عنوان یک عمل مستحب مشروع نیست.

سؤال ـ آیا تعزیه و شبیه خوانى در مراسم عزادارى جایز است؟ جواب ـ اگر مشتمل بر حرام نباشد و موجب وهن مذهب نشود مانعى ندارد. ولى بهتر است به جاى آن مجلس روضه خوانى برپا کنند بلکه عزادارى براى معصومین(علیهم السلام) بویژه سیدالشهداء(علیه السلام) و اصحاب آن بزرگوار از افضل قربات است.

سؤال ـ آیا تشبّه به اهل بیت(علیهم السلام) در نمایش و تعزیه و غیر آن جایز است؟ جواب ـ در صورتى که عرفاً هتک و اهانت به آن بزرگواران محسوب نشود نباشد مانعى ندارد.

سؤال ـ آیا پوشیدن لباس سیاه در عزاى امام حسین و سایر معصومین(علیهم السلام)رجحان شرعى دارد؟ جواب ـ چون از مصادیق تعظیم شعائر است واجد رجحان شرعى مى باشد و عملاً بزرگانى چون مرحوم آیت الله العظمى آقاى بروجردى(قدس سره) در روز عاشورا از قباى سیاه استفاده مى کردند.

سؤال ـ آیا قمه زنى جایز است؟ چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد وظیفه چیست؟ جواب ـ با توجه به گرایشى که نسبت به اسلام و تشیع بعد از پیروزى انقلاب اسلامى ایران در اکثر نقاط جهان پیدا شده و ایران اسلامى به عنوان امّ القراى جهان اسلام شناخته مى شود و اعمال و رفتار ملت ایران به عنوان الگو و بیانگر اسلام مطرح است لازم است در رابطه با مسائل سوگوارى و عزادارى سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین(علیه السلام)به گونه اى عمل شود که موجب گرایش بیشتر و علاقه مندى شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وى گردد. پیداست در این شرایط قمه زدن چنین نقشى ندارد و دشمنان اهل بیت(علیهم السلام) از آن سوء استفاده مى نمایند و آن را علیه مذهب به کار مى برند. لذا مناسب است شیعیان علاقه مند به مکتب امام حسین(علیه السلام) از آن خوددارى نمایند و چنانچه در این مورد نذرى وجود باشته باشد نذر واجد شرایط صحّت و انعقاد نیست.

سوال : به نام خدا سوال من از ایشان این است که آیا قمه زدن در خفا و آشکار جایز است یا خیر ؟ با تشکر جواب : قمه زدن پنهانی اشکال ندارد  لکن در ملآ عام در شرایط فعلی بهتر است از آن اجتناب شود  زیرا رسانه های استکباری مترصد  فرصت اند تا علیه تشیع تبلیغات سوء کنند و چهره شیعه را در دنیا مشوّه جلوه دهند

سؤال ـ حکم عَلَم هایى که در مراسم عزادارى معصومین(علیهم السلام)از آنها استفاده مى شود و بعضى داراى نقش و نگارهایى نیز هستند چیست؟ جواب ـ استفاده از آنها در عزادارى جایز است.

سؤال ـ استفاده از ابزار موسیقى به شیوه رقابت که در برخى هیأت هاى عزادارى مرسوم شده حکمش چیست؟ جواب  ـ حکم استفاده از آلات موسیقى در سؤال قبل بیان شد و رقابت حکم آن را عوض نمى کند. بلى اگر رقابت باعث ریا و عدم قصد قربت شود یا موجب اذیت دیگران شود، جایز نیست.

سؤال ـ در سوگوارى معصومین(علیهم السلام) نماز اول وقت مقدم است یا عزادارى؟ جواب ـ بهتر آن است که نماز را مقدم بدارند همانگونه که امام حسین(علیه السلام) در ظهر روز عاشورا نماز ظهر اقامه کردند.

سؤال ـ طولانى شدن مجالس اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) تا نیمه هاى شب و تأخیر آن حتى در بعضى از موارد تا بعد از نیمه شب اگر موجب خواب ماندن افراد بویژه جوانان و قضا شدن نماز صبح آنها شود، چه حکمى دارد؟ جواب ـ در فرض مزبور، مجالس را تا آن هنگام از شب به تأخیر نیندازند. بلکه باید به نحوى برنامه ریزى شود که فریضه نماز صبح در اثر اشتغال به امور مستحب ترک نشود. زیرا این گونه مجالس باید زمینه ساز عمل به واجبات و ترک محرمات باشد

سؤال ـ آیا دعوت از مرثیه سرایانى که در لابلاى اشعار خود بعضى از مطالب بى مدرک یا ضعیف السند را طرح مى کنند یا با غنا مى خوانند صحیح است؟ جواب ـ غنا حرام است هر چند همراه خواندن قرآن یا عزادارى ائمه اطهار(علیهم السلام)باشد و دعوت از افرادى که غنا مى خوانند و شرکت در مجالس آنها حرام است و لازم است از مرثیه سرایانى استفاده شود که مطالب صحیح و واقعى را بیان مى نمایند

سؤال ـ در مجالس زنانه زنان مداحى و سخنرانى مى کنند و صداى آنها مستقیماً یا با بلندگو به گوش مردان رهگذر مى رسد، آیا این عمل جایز است؟ جواب  ـ شنیدن صداى ایشان اگر در معرض ریبه و التذاذ نباشد حرام نیست اما با توجه به اینکه خداوند متعال مى فرماید:«فاسئَلوهُنَّ مِنْ وَراءِ حجاب» خوب است که مجالس زنانه بویژه مجالس مذهبى طورى باشد که کاملاً مراعات عفت بشود.

سؤال ـ در مورد تعزیه و روضه هایى که در رابطه با ازدواج حضرت قاسم(علیه السلام) در کربلا خوانده مى شود، چه مى فرمایید؟ جواب ـ آنچه در مورد عروسى حضرت قاسم مطرح شده یا مى شود صحیح نیست. و اثرى از این قضیه در کتب معتبره وجود ندارد. مضافاً بر اینکه حضرت قاسم به سنّ ازدواج نرسیده بود. بلى، در کتاب «منتخب» مرحوم طریحى چیزهایى که مناسب ازدواج آن حضرت است نقل شده، ولى ظاهراً این مطالب نادرست را بعد از آن مرحوم، افراد مغرض یا نادان به آن کتاب اضافه کرده اند. و مرحوم طریحى برتر از آن است که این مطالب را که مناسبتى با واقعه عاشورا ندارد، در کتاب خود بنویسد. در عین حال آنچه در کتاب طریحى آمده به این نحو که بعضى در مراسم تعزیه دارى و بصورت خرافى پیاده مى کنند، نمى باشد.

سؤال ـ کف زدن در جشن هاى مذهبى چه حکمى دارد؟ جواب ـ هر چند کف زدن به خودى خود اشکالى ندارد، ولى بر مؤمنین لازم است در مساجد و حسینیه ها و اماکن مقدسه آن را ترک کنند و نیز در مجالس معصومین(علیهم السلام) اگر عرفاً هتک حرمت آن بزرگواران محسوب شود لازم است از آن اجتناب شود و بر مؤمنین است که به جاى آن از اشعار همیشگى مسلمانان که صلوات است استفاده کنند.

سؤال ـ نظر شریف خود را در نحوه برگزارى مراسم مربوط به معصومین(علیهم السلام) و مجالس مذهبى مرقوم فرمایید؟ جواب ـ بطور کلى در مراسم مربوط به معصومین(علیهم السلام) و مجالس مذهبى امور ذیل باید مراعات شود: 1 ـ از هر نوع عملى که عرفاً هتک حرمت شمرده مى شود مثل کف زدن و سوت زدن و بکار بردن الفاظ و عبارات رکیک و امثال آن باید اجتناب شود. 2 ـ از هر نوع عملى که جنبه توجیه پذیرى ندارد و مورد سوء استفاده مغرضان و موجب وهن مذهب مى شود باید اجتناب شود. 3 ـ از بکار بردن عبارات و جملاتى که بوى شرک و کفر مى دهد باید اجتناب شود. 4 ـ از هر نوع کارى که موجب ضرر شدید به بدن یا ناقص شدن آن مى شود باید اجتناب شود.

احادیث از امام حسین علیه السلام

حدیث (1) امام حسین علیه السلام فرمودند:

لاتـَرفع حــاجَتَک إلاّ إلـى أحـَدٍ ثَلاثة: إلـى ذِى دیـنٍ، اَو مُــرُوّة اَو حَسَب
جز به یکى از سه نفر حاجت مبر: به دیندار، یا صاحب مروت، یا کسى که اصالت خانوادگى داشته باشد

(تحف العقول ، ص 251)

حدیث (2) امام حسین علیه السلام فرمودند:

أیما اثنَین جَرى بینهما کلام فطلب أحدهما رضَـى الاخر کانَ سابقة الىَ الجنّة
هر یک از دو نفـرى که میان آنها نزاعى واقع ی و یکـى از آن دو رضایت دیگرى را بجـویـد ، سبقت گیـرنـده اهل بهشت خـواهـد بــود

(محجه البیصاء ج 4،ص 228)

حدیث (3) امام حسین علیه السلام فرمودند:

لاأفلَحَ قـَومٌ اشتَـروا مَـرضـاتِ المَخلـُوق بسَخَطِ الخـالِق
رستگـار نمی ی مـردمـى که خشنـودى مخلـوق را در مقـابل غضب خـالق خریدنـد

(تاریخ طبرى،ص 1،ص 239)

حدیث (4) امام حسین علیه السلام فرمودند:

إنَّ شِیعَتَنا مَن سَلمَت قُلُوبُهُم مٍن کلِّ غَشٍّ وَ غِلٍّ وَ دَغَلٍ
بدرستی که شیعیان ما قلبشان از هرناخالصی و حیله و تزویر پاک است

(فرهنگ سخنان امام حسین ص/ 476)

حدیث (5) امام حسین علیه السلام فرمودند:

لا یأمَن یومَ القیامَةِ إلاّ مَن خافَ الله فِی الدُّنیا
کسی در قیامت در امان نیست مگر کسی که در دنیا ترس از خدا در دل داشت

(مناقب ابن شهر آشوب ج/4 ص/ 69)

حدیث (6) امام حسین علیه السلام فرمودند:

أَعجَزالنّاسٍ مَن عَجَزَ عَنِ الدُّعاء
عاجزترین مردم کسی است که نتواند دعا کند

(بحارالانوارج/ 93 ص/ 294)

حدیث (7) امام حسین علیه السلام فرمودند:

اَلبُکاءُ مِن خَشیةِ اللهِ نَجآةٌ مِنَ النّارِ
گریه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است

(حیات امام حسین ج 1 /ص 183)

حدیث (8) امام حسین علیه السلام فرمودند:

مَن حاوَلَ اَمراً بمَعصِیَهِ اللهِ کانَ اَفوَتَ لِما یَرجُو وَاَسرَعَ لِمَجئ ما یَحذَرُ
آن که در کاری که نافرمانی خداست بکوشد امیدش را از دست می دهد و نگرانیها به او رو می آورد.

(بحار الانوار ، ج 3 ، ص 397)

حدیث (9) امام حسین علیه السلام فرمودند:

اِنّ اَعفَی النّاسِ مَن عَفا عِندَقُدرَتِهِِ
بخشنده ترین مردم کسی است که در هنگام قدرت می بخشد.

(الدره الباهره ، ص24)

حدیث (10) امام حسین علیه السلام فرمودند:

لا یأمن یوم القیامة إلا من خاف الله فی الدنیا.
هیچ کس روز قیامت در امان نیست ، مگر آن که در دنیا خدا ترس باشد.

(بحار الانوار،ج 4،ص 19)

حدیث (11) امام حسین علیه السلام فرمودند:

لا أفلح قوم إشتروا مرضاة المخلوق بسخط الخالق.
کسانی که رضایت مخلوق را به بهای غضب خالق بخرند، رستگار نخواهند شد.

(مقتل خوارزمی،ج 1،ص239)

حدیث (12) امام حسین علیه السلام فرمودند:

من حاول اَمرا بمعصیة الله کان اَفوت لما یرجو و اَسرع لما یحذر.
کسی که بخواهد از راه گناه به مقصدی برسد ، دیرتر به آروزیش می رسد و زودتر به آنچه می ترسد گرفتار می ی .

(بحارالانوار،ج78،ص120)

حدیث (13) امام حسین علیه السلام فرمودند:

من طلب رضی الناس بسخط الله وکله الله إلی الناس . 
کسی که برای جلب رضایت و خوشنودی مردم ، موجب خشم و غضب خداوند ی، خداوند او را به مردم وا می گذارد.

(بحارالانوار،ج78،ص126)

حدیث (14) امام حسین علیه السلام فرمودند:

من اَحبک نهاک و من اَبغضک اَغراک.
کسی که تو را دوست دارد، از تو انتقاد می کند و کسی که با تو دشمنی دارد، از تو تعریف و تمجید می کند

(بحار الانوار،ج75،ص128)

حدیث (15) امام حسین علیه السلام فرمودند:

من دلائل العالم إنتقادة لحدیثه و علمه بحقائق فنون النظر.
از نشانه های عالم ، نقد سخن و اندیشه خود و آگاهی از نظرات مختلف است .

(بحارالانوار،ج78،ص119)

حدیث (16) امام حسین علیه السلام فرمودند:

من دلائل العالم إنتقادة لحدیثه و علمه بحقائق فنون النظر.
از نشانه های عالم ، نقد سخن و اندیشه خود و آگاهی از نظرات مختلف است .

(بحارالانوار،ج78،ص119)

حدیث (17) امام حسین(ع) فرمودند:

لا تقولوا باَلسنَتکم ما ینقُص عَن قَدَرَکم
چیزى را بر زبان نیاورید که از ارزش شما بکاهد

(جلاءالعیون،ج۲ص۲۰۵)

حدیث(18) امام حسین فرمودند:

لا یأمن یوم القیامة إلا من خاف الله فی الدنیا.
هیچ کس روز قیامت در امان نیست ، مگر آن که در دنیا خدا ترس باشد.

(بحار الانوار، ج 44، ص 192 )

حدیث(19) امام حسین (ع) فرمودند:

لا یکمل العقل إلا باتباع الحق .  
عقل کامل نمی شود مگر با پیروی از حق .

(بحار الانوار، ج 78، ص 127 )

حدیث(20) امام حسین (ع) فرمودند:

یاک و ما تعتذر منه ، فإن المؤمن لا یسیء و لا یعتذر، و المنافق کل یوم یسیء و یعتذر
حذر کن از مواردی که باید عذرخواهی کنی ، زیرا مؤمن نه کار زشتی انجام می دهد و نه به عذرخواهی می پردازد، اما منافق همه روزه بدی می کند، و به عذرخواهی می پردازد.

( بحار الانوار، ج 78، ص120 )

حدیث(21) امام حسین(ع) فرمودند:

مُجالَسَةِ أهلِ الدِنَاءَة شَر، وَ مُجَالَسَةِ أَهلِ الفُسُوقِ ریبَة

همنشینی با سفلگان و افراد پست ناپسند است و همدمی گناهکاران موجب بدبینی مردم و از دست دادن اعتماد و اعتبار استی

(بحارالانوار، ج78، ص 122)

احادیث موضوعی

حدیث (1) امام صادق علیه‏السلام:

اَلبَرَکَةُ مِن قَبرِ الحُسَینِ بنِ عَلىٍّ علیه‏السلام عَشَرَةُ اَمیالٍ؛
تا ده میل اطراف قبر حسین بن على علیه‏السلام برکت است.

بحارالأنوار، ج 101، ص116، ح 41

حدیث (2) امام باقر علیه السلام:

اِنّ الحُسَینَ صاحِبَ کَربَلا قُتِلَ مَظلوما، مَکروبا عَطشانا، لَهفانا فآلَى اللّه‏ُ عَزَّوَجلّ عَلى نَفسِهِ اَن لا یاتیَهُ لَهفانٌ و لا مَکروبٌ و لا مُذنِبٌ و لا مَغمومٌ و لا عَطشانٌ و لا مَن بِهِ عاهَةٌ ثُمَّ دَعا عِندَهُ و تَقَرَّبَ بِالحُسَینِ بنِ عَلىٍّ علیه السلام اِلَى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ إلاّ نَفَّسَ اللّه‏ُ کُربَتَهُ وَ اَعطاهُ مَسأَلَتَهُ و غَفَرَ ذَنبَهُ وَ مَدَّ فى عُمُرِهِ وَ بَسَطَ فى رِزقِهِ فَاعتَبِروا یا اُولـِى الاَبصار؛

حسین، بزرگ مرد کربلا، مظلوم و رنجیده خاطر و لب تشنه و مصیب‏زده به شهادت رسید. پس خداوند، به ذات خود، قسم یاد کرد که هیچ مصیبت‏زده و رنجیده خاطر و گنهکار و اندوهناک و تشنه‏اى و هیچ بَلا دیده‏اى به خدا روى نمى‏آورد و نزد قبر حسین علیه السلام دعا نمى‏کند و آن حضرت را به درگاه خدا شفیع نمى‏سازد، مگر این‏که خداوند، اندوهش را برطرف و حاجاتش را برآورده مى‏کند و گناهش را مى‏بخشد و عمرش را طولانى و روزى‏اش را گسترده مى‏سازد. پس اى اهل بینش، درس بگیرید!

بحارالأنوار، ج 101، ص 46، ح 5

حدیث (3) امام صادق علیه‏السلام :

فى فَضلِ زِیارَةِ الحُسَینِ بنِ عَلىٍّ علیه‏السلام وَلَقَد حَدَّثَنى أَبى علیه‏السلام أَنَّهُ لَم یَخلُ مَکانُهُ مُنذُ قُتِلَ مِن مُصَلٍّ یُصَلّى عَلَیهِ مِنَ المَلائِکَةِ أَو مِنَ الجِنِّ أَومِنَ النسِ أَو مِنَ الوَحشِ وَما مِن شَىْ‏ءٍ إِلاّ وَهُوَ یَغبِطُ زائِرَهُ وَیَتَمَسَّحُ بِهِ وَیَرجو فِى النَّظَرِ إِلَیهِ الخَیرَ لِنَظَرِهِ إِلى قَبرِهِ؛
پدرم در فضیلت زیارت حسین بن على علیه‏السلام فرمودند: جایگاه آن حضرت از آن زمان که کشته شده، از فرشته یا جن یا حیوان وحشى که بر آن حضرت درود مى‏فرستد خالى نیست و هر چیزى غبطه زائر آن حضرت را مى‏خورد و خود را به او مى‏مالد و در نگاه کردن به زائر امام حسین علیه‏السلام امید خیر دارد زیرا او به قبر امام حسین علیه‏السلام نگاه کرده است.

مستدرک الوسایل، ج10، ص252، ح11952

حدیث (4) امام صادق علیه‏السلام:

لا تَدَع زیارَةَ الحُسَینِ بنِ عَلىّ علیه السلام و مُر اَصحابَکَ بِذالِکَ، یَمُدُّ اللّه  فى عُمرِکَ و یَزیدُ اللّه  فى رِزقِکَ و یُحییکَ اللّه  سَعیدا و لاتَموتُ اِلاّ سَعیدا و یَکتُبکَ سَعیدا؛

زیارت امام حسین علیه السلام را رها نکن و دوستان خود را هم به آن سفارش کن، که در این صورت، خداوند عمرت را طولانى و روزى ات را زیاد مى کند و زندگى ات را همراه با سعادت مى کند و جز سعادتمند نمى میرى و نام تو را در شمار سعادتمندان، ثبت مى کند.

کامل الزیارات، ص 286

حدیث (5) امام حسین علیه‏السلام :

وَ حَقیقٌ عَلَى اللّه‏ِ اَنْ لا یَاْتیَنى مَکْرُوبٌ اِلاّ اَرُدُّهُ وَ اَقْلِبُهُ اِلى اَهْلِهِ مَسْرورا؛

بر خداوند است که هیچ گرفتارى به زیارت من نیاید مگر آن که او را شادمان بازگردانم و به خانواده‏اش برسانم.

ثواب الأعمال، ص 98

حدیث (6) پیامبر صلى‏لله‏ علیه ‏و ‏آله :

بى اُنذِرتُم وَ بِعَلىِّ بنِ أبى طالِبِ اهْتَدَیتُم... وَ بِالْحَسَنِ اُعْطیتُمُ الإْحسانُ وَ بِالْحُسَینِ تَسعَدونَ وَ بِهِ تَشقونَ ألا وَ إنَّ الْحُسَینَ بابٌ مِن أبوابِ الْجَنَّةِ مَن عاداهُ حَرَّمَ اللّه‏ُ عَلَیهِ ریحَ الْجَنَّةِ؛

به وسیله من هشدار داده شدید و به وسیله على علیه ‏السلام هدایت مى‏یابید و به وسیله حسن احسان مى‏شوید و به وسیله حسین خوشبخت مى‏گردید و بدون او بدبخت. بدانید که حسین درى از درهاى بهشت است، هر کس با او دشمنى کند، خداوند بوى بهشت را بر او حرام مى‏کند.

مأة منقبة، ص 22

چهل حدیث پیرامون امام حسین (علیه السلام)

نویسنده:محمد صحتى سردرودى‏

حدیث اول: حریم پاک.

عن النبى (ص) قال:... و هى اطهر بقاع الارض واعظمها حرمة و إنها لمن بطحاء الجنة.
پیامبر اسلام (صلى الله علیه و آله) در ضمن حدیث بلندى مى‏فرماید:
کربلا پاکترین بقعه روى زمین و از نظر احترام بزرگترین بقعه‏ها است و الحق که کربلا از بساطهاى بهشت است.
بحار الانوار، ج 98، ص 115 و نیز کامل الزیارات، ص 264

حدیث دوم: سرزمین نجات

قال رسول الله (صلى الله علیه و آله):
یقبر ابنى بأرض یقال لها کربلا هى البقعة التى کانت فیها قبة الاسلام نجا الله التى علیها المؤمنین الذین امنوا مع نوح فى الطوفان.
پیامبر خدا (ص) فرمود: پسرم حسین در سرزمینى به خاک سپرده مى‏شود که به آن کربلا گویند، زمین ممتازى که همواره گنبد اسلام بوده است، چنانکه خدا یاران مومن حضرت نوح را در همانجا از طوفان نجات داد .
کامل الزیارات، ص،269، باب 88، ح 8

حدیث سوم:مسلخ عشق‏

قال على (علیه السلام): هذا... مصارع عشاق شهداء لا یسبقهم من کان قبلهم و لا یلحقهم من کان بعدهم.
حضرت على (علیه السلام) روزى گذرش از کربلا افتاد و فرمود:
اینجا قربانگاه عاشقان و مشهد شهیدان است شهیدانى که نه شهداى گذشته و نه شهداى آینده به پاى آنها نمى‏رسند. تهذیب، ج 6، ص،73 و بحار، ج 98، ص .116

حدیث چهارم: عطر عشق‏

قال على (علیه السلام): واها لک ایتها التربة لیحشرن منک قوم یدخلون الجنة بغیر حساب‏
امیر المومنین (علیه السلام) خطاب به خاک کربلا فرمود: چه خوشبویى اى خاک! در روز قیامت قومى از تو بپا خیزند که بدون حساب و بى درنگ به بهشت روند. شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 4، ص 169

حدیث پنجم: ستاره سرخ محشر

قال على بن الحسین (علیه السلام): تزهر أرض کربلا یوم القیامة کالکوکب الدرى وتنادى انا ارض الله المقدسة الطیبة المبارکة التى تضمنت سید الشهداء و سید شباب اهل الجنة.
امام سجاد (علیه السلام) فرمود: زمین کربلا، در روز رستاخیز، چون ستاره مرواریدى مى‏درخشد و ندا مى‏دهد که من زمین مقدس خدایم، زمین پاک و مبارکى که پیشواى شهیدان و سالار جوانان بهشت را در بر گرفته است . ادب الطف، ج 1، ص 236، به نقل از کامل الزیارات، ص 268.

حدیث ششم: کربلا وبیت المقدس‏

قال ابوعبدالله (علیه السلام) : الغاضریة من تربة بیت المقدس.
امام صادق (علیه السلام) فرمود: کربلا از خاک بیت المقدس است. کامل الزیارات، ص 269، باب 88 ح،.7

حدیث هفتم: فرات و کربلا

قال ابو عبد الله: ان أرض کربلا وماء الفرات اول ارض و اول ماء قدس الله تبارک و تعالى...
امام صادق (علیه السلام) فرمود: سرزمین کربلا و آب فرات، اولین زمین و نخستین آبى بودند که خداوند متعال به آنها قداست وشرافت بخشید. بحار الانوار، ج،98، ص 109 و نیز کامل الزیارات، ص .269